شرح حال سعدی
در ادامه ی مطلب
سعدی در شیراز زاده شد. پدرش در دستگاه دیوانی اتابک سعد بن زنگی، فرمانروای فارس شاغل بود.
سعدی
کودکی بیش نبود که پدرش در گذشت. در دوران کودکی با علاقه زیاد به مکتب
میرفت و مقدمات علوم را میآموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و
دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران
سلطان محمد خوارزمشاه سعدی راکه هوایی جز کسب دانش در سر نداشت برآن داشت
دیار خود را ترک نماید. سعدی در حدود ۶۲۰ یا ۶۲۳ قمری از شیراز به مدرسهٔ
نظامیهٔ بغداد رفت غیر از نظامیه، سعدی در مجلس درس استادان دیگری
از قبیل شهابالدین عمر سهروردی نیز حضور یافت و در عرفان از او
تأثیر گرفت. پس از پایان تحصیل در بغداد، سعدی به سفرهای گوناگونی پرداخت .
روز سعدی
مرکز سعدی شناسی ایران از سال ۱۳۸۱ روز اول اردیبهشت ماه را روز سعدی
اعلام نمود و در اول اردیبهشت ۱۳۸۹ و در اجلاس شاعران جهان در شیراز،
نخستین روز اردیبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان
روز سعدی نامگذاری شد.
سعدی در حدود ۶۵۵ قمری به شیراز بازگشت سعدی بوستان را که
سرودنش در ۶۵۵ به پایان رسید، به نام بوبکر سعد کرد. هنوز یکسال از تدوین
بوستان نگذشته بود که در بهار سال ۶۵۶ دومین اثرش گلستان را بنام ولیعهد
سعدبن ابوبکر بن زنگی نگاشت
سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه
اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد که در ۴ کیلومتری شمال
شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ
دلگشا است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در
آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن شدهاست.بنای فعلی
آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۱ ه-ش با تلفیقی از معماری
قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشیکاری
ساخته شد. روبهروی این هشتی، ایوان زیبایی است که دری به آرامگاه
دارد
سکه های پانصد ریالی برنزی ایران از سال 1387 خورشیدی به نقش آرامگاه سعدی مزین شده است .
آثار
-
بوستان: کتابیاست منظوم در اخلاق.
-
گلستان: به نثر مسجع
-
دیوان اشعار: شامل غزلیات و قصاید و رباعیات و مثنویات و مفردات و ترجیعبند و غیره (به فارسی) و چندین قصیده و غزل عربی.
بوستان
بوستان کتابیاست منظوم در اخلاق
در بحر متقارب (فعولن فعولن فعولن فعل) و چنانکه سعدی خود اشاره
کردهاست نظم آن را در ۶۵۵ ه.ق. به پایان بردهاست. کتاب
در ده باب تألیف و تقدیم به بوبکر بن سعد زنگی شدهاست. معلوم نیست
خود شیخ آن را چه مینامیدهاست. در بعضی آثار قدیمی به آن نام
سعدینامه دادهاند. بعدها، به قرینهٔ نام کتاب دیگر سعدی
(گلستان) نام بوستان را بر این کتاب نهادند.
بابهای آن از قرار زیر است:
-
عقل و تدبیر و رای
-
احسان
-
عشق و مستی و شور
-
تواضع
-
رضا
-
قناعت
-
عالم تربیت
-
شکر بر عافیت
-
توبه و راه صواب
-
مناجات و ختم کتاب
آنچه عیان است اینکه بوستان بر سبک مثنوی حماسی سروده شده و احتمالاً
سعدی آنرا به تقلید از فردوسی و بر وزن شاهنامه سرودهاست، حال
آنکه طبع لطیف او فرصت حماسه سرایی بر وی نگستردهاست.
گلستان
گلستان کتابی است که سعدی یک سال پس از
اتمام بوستان، کتاب نخستش، آن را به نثر آهنگین فارسی در هفت باب
«سیرت پادشاهان»، «اخلاق درویشان»، «فضیلت
قناعت»، «فوائد خاموشی»، «عشق و جوانی»،
«ضعف و پیری»، «تأثیر تربیت»، و «آداب
صحبت» نوشتهاست.
غزلیات
غزلیات سعدی در چهار کتاب طیبات، بدایع، خواتیم و غزلیات قدیم گردآوری شدهاست.